Mặt trời là ngôi sao duy nhất trong hệ Mặt trời. Vậy định nghĩa khoa học của một ngôi sao là gì? Ngoài mặt trời có còn ngôi sao nào khác trong vũ trụ không? Mặt trời có cấu trúc như thế nào? Liệu sự sống có tồn tại trên trái đất nếu như không có mặt trời? Hãy cùng STEMMeIn giải đáp những câu hỏi này nhé!

Ngôi sao là gì?

Một ngôi sao là một vật thể có thể tạo ra năng lượng cho riêng nó. Năng lượng này bao gồm năng lượng nhiệt và năng lượng ánh sáng. Không vật thể nào khác trong không gian có thể tự tạo ra năng lượng ngoài các ngôi sao. Nếu các bạn muốn tìm hiểu thêm về năng lượng, hãy tham khảo bài “Năng lượng là gì” nhé!

Mặt trời

Solar system

Trong hệ mặt trời (solar system), mặt trời là ngôi sao duy nhất và cũng là vật thể lớn nhất trong hệ mặt trời.

Mặt trời dù rất lớn so với Trái đất cũng chỉ là một ngôi sao có kích thước trung bình. Nhiều ngôi sao khác trong vũ trụ lớn hơn và cũng tạo ra nhiều năng lượng hơn mặt trời của chúng ta rất nhiều.

Tuy nhiên, tại sao khi nhìn lên bầu trời, chúng ta lại thấy mặt trời, mặt trăng to hơn hẳn các ngôi sao khác? Đó là vì mặt trăng và mặt trời ở gần chúng ta hơn các ngôi sao khác. Mặt trời cách Trái đất khoảng 150 triệu km - khoảng cách này được quy định là 1 AU (astronomical unit) và thường được dùng để tưởng tượng khoảng cách giữa các vật thể trong không gian dễ dàng hơn. Những ngôi sao khác mà gần chúng ta nhất cũng cách hệ mặt trời tới 270000 AU.

Vì mặt trời to lớn như vậy, ta không có cách nào “cân” được mặt trời để biết chính xác khối lượng của nó. Tuy vậy, nhờ vào các định luật vật lý về lực hấp dẫn, chúng ta có thể ước tính được khối lượng của mặt trời dựa trên hai thông số:

thời gian một hành tinh cần để quay 1 vòng quanh mặt trời - với Trái đất, con số này là khoảng 365 ngày
khoảng cách của hành tinh đó đến mặt trời

Chúng ta sẽ đi sâu vào chi tiết của cách tính này trong những post tiếp theo, còn bây giờ, STEMMeIn sẽ cho các bạn biết câu trả lời luôn, đó là 2,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000 kg (30 số 0 theo sau số 2). Với khối lượng khổng lồ như vậy, mặt trời chiếm khoảng 99,8% tổng khối lượng của cả hệ mặt trời!

Halo

Thành phần của mặt trời chủ yếu gồm có 2 loại khí: hydrogen (kí hiệu hoá học H) và helium (He). Trong đó, hydrogen chiếm khoảng 71% và helium 27%. Bên trong mặt trời, những phân tử hydrogen va chạm lẫn nhau một cách mãnh liệt, tạo ra nguồn năng lượng cho mặt trời. Lõi mặt trời là nơi phản ứng này diễn ra mạnh nhất và cũng sản sinh ra nhiều năng lượng nhất. Người ta ước tính rằng nhiệt độ trong lõi của mặt trời là khoảng 10-20 triệu độ C - cao gấp nhiều lần so với lớp ngoài cùng của ngôi sao này với nhiệt độ “chỉ là” 6000 độ C.

Mặt trời và sự sống trên Trái đất

Earth

Năng lượng mặt trời tạo ra có dạng nhiệt lẫn ánh sáng. Đó là lí do tạị sao vào ban ngày, nhất là mùa hè, trái đất là ấm áp và có nhiều ánh sáng. Nếu không có mặt trời sưởi ấm, nhiệt độ trên trái đất sẽ rất thấp, khiến con người khó có thể tồn tại được (ví dụ như ở Bắc Cực nơi ít được mặt trời chiếu sáng nhất, có rất ít loài vật có thể sống ở đó).

Không chỉ cung cấp hơi ấm, ánh sáng mặt trời giúp cho thực vật có thể quang hợp, lớn lên, và trở thành nguồn thức ăn của nhiều loài động vật, trong đó có con người. Tất cả các loài vật sống dựa vào mặt trời và dựa vào nhau, tạo nên sự sống đa dạng trên hành tinh xanh của chúng ta. Do vậy, nếu không có mặt trời, hoặc mặt trời ở quá xa hay quá gần trái đất, thì sự sống sẽ không thể được hình thành.

Embedded post: lịch sử

Câu hỏi

Hãy tìm định nghĩa đúng cho từng khái niệm sau nhé!


`the Sun` •		• khoảng cách từ trái đất đến mặt trời
`AU` •		• được tạo ra khi helium được hình thành trong mặt trời
`energy` •		• chiếm khối lượng lớn nhất trong hệ mặt trời
`hydrogen` •		• chiếm phần lớn thành phần của mặt trời